In de 15e en 16e eeuw verlieten schepen en karvelen Belém om verre landen op andere werelddelen te ontdekken. Getuigenissen van deze periode zijn twee monumenten die u kunt bezoeken en die door de UNESCO tot werelderfgoed zijn uitgeroepen - het Jerónimosklooster en de Toren van Belém. Maar in dit stadsdeel met zijn tuinen aan de rivier, waar u heerlijk kunt wandelen, is veel meer te ontdekken. 

Download de kaart en volg de tour

Belém is een vlak gebied met regelmatige bestrating, die over het algemeen in goede staat is. Hierdoor kan iedereen zich gemakkelijker en veilig verplaatsen. Wij raden u aan uw tour bij het Museu dos Coches (Koetsmuseum) (10) te starten. Dit museum bevat 's werelds meest unieke collectie in een pas gebouwd en volledig toegankelijk gebouw.  


Photo © Museu Nacional dos Coches

De tour gaat verder via de Rua de Belém, waar bezoekers voorzichtig moeten lopen, vooral op de bestrate oversteekplaatsen waar soms sprake is van slijtage, bijvoorbeeld bij tramlijnen, waardoor het moeilijk is u veilig te verplaatsen. Op de trottoirs zijn er obstakels door de talrijke winkels en restaurants. Hierdoor moet u soms de straat op, waar auto's rijden. Veel van deze winkelruimtes hebben geen toegankelijke ingang. Veel restaurants hebben wel terrasjes in het voetgangersgebied met uitzicht op de Tuin (Jardim) - een uitstekende optie voor een maaltijd. Oversteekplaatsen zijn over het algemeen laag met een paar oneffenheden van twee of drie centimeter hoog, die extra aandacht vragen. 

De Jardim Botânico Tropical (Tropische Botanische Tuin) (7), een van de grootste groenvoorzieningen in de stad, is de volgende stop op onze tour, voordat we naar het Mosteiro dos Jerónimos (Jerónimosklooster) (6) aan de overkant van de straat verdergaan. Dit prachtige monument, het beste voorbeeld van de manuelijnse bouwstijl, biedt iedereen de mogelijkheid volop van zijn bezoek te genieten dankzij tactiele routes, informatie in braille en audio-ondersteuning. Op de begane grond kunt u zich gemakkelijk verplaatsen door de obstakelvrije brede ruimtes. Hierdoor zijn de meest emblematische plaatsen, zoals de kerk en het klooster, gemakkelijker te bezichtigen. Aan de westkant van dit gebouw biedt het Museu de Marinha (Maritiem Museum) (5) gelijkaardige faciliteiten. Hierdoor kan iedereen de collectie bewonderen, waaronder talrijke nautische instrumenten en replica's van karvelen uit het tijdperk van de ontdekkingsreizen.

Photo: Praça do Império - Mosteiro dos Jerónimos © Arquivo Turismo de Portugal

Op het Praça do Império (Plein van het Rijk) (8) raden we een wandeling door de tuin aan. De paden in teer en aangestampte aarde zijn regelmatig, maar op sommige plekken zijn ze erg oneffen. Het hoogtepunt is de indrukwekkende fontein die 's avonds in verschillende kleuren oplicht.  Op dit plein is een bezoek aan het Centro Cultural de Belém (Cultureel Centrum van Belém) (4) ook de moeite waard. Het gebouw staat bekend om zijn moderniteit en is volledig toegankelijk. Het herbergt het Berardo Museum, verschillende terrassen en een uitgebreid show- en tentoonstellingsprogramma.

De tour gaat verder aan de andere kant van het spoor, maar omdat er tussen de Avenida da Índia en de dichter bij de rivier gelegen Avenida Brasília geen toegankelijke oversteekplaatsen zijn (ze hebben allemaal trappen), moet u een ander vervoermiddel vinden om de tour voort te zetten. 

Aan de andere kant van het spoor kunt u het Museu do Combatente (1) bezoeken. Dit heeft brede ruimtes waar u zich gemakkelijker kunt verplaatsen, behalve langs de muren en op de via een trap toegankelijke bovenverdiepingen. In de onmiddellijke omgeving ligt de grote Jardim da Torre de Belém (Tuin van de Toren van Belém) (3). Het is een zeer gewaardeerde plek voor vrijetijdsbesteding. Hier vindt u een model van de toren met een beschrijving in braille, zodat iedereen meer over dit tot werelderfgoed uitgeroepen monument kan leren. De toren zelf is door zijn architectuur moeilijk toegankelijk voor personen met een mobiliteitsbeperking.   


Photo: Padrão dos Descobrimentos - Torre de Belém © Arquivo Turismo de Portugal

De Padrão dos Descobrimentos (het Monument voor de Ontdekkingsreizen) (9), een andere belangrijke bezienswaardigheid in dit stadsdeel, is door de trappen bij de ingang en het terras niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Wel kunt u de beeldhouwwerken aan beide kanten van het monument bezichtigen. Ze zijn een eerbetoon aan de grote ontdekkingsreizigers uit de 15e en 16e eeuw. Hun zeeroutes worden vereeuwigd in de enorme “Rosa-dos-Ventos” (de Windroos), die op de grond in steen is ontworpen. 

Het laatste bezoek op deze tour is MAAT - Museu de Arte, Arquitetura e Tecnologia (Museum voor Kunst, Architectuur en Technologie) (11) in de voormalige Tagus energiecentrale, die in de eerste helft van de 20e eeuw de hele stad van energie voorzag. Het is omgeven door onregelmatigere bestrating, waardoor u voorzichtiger moet zijn. Binnen is het museum volledig toegankelijk voor personen met een mobiliteitsbeperking. Bezoekers kunnen hier niet alleen tijdelijke tentoonstellingen bezichtigen, die deel uitmaken van een uitgebreide activiteitenkalender, maar ook de structuur van de gebouwen.

Download de kaart en volg de tour

Om het hart van Lissabon te leren kennen raden wij u een tour aan, die u van Bairro Alto via Baixa Pombalina, een stadsdeel vol winkels en restaurants, naar het Castelo de São Jorge (Sint-Joriskasteel) brengt. Het startpunt is het Largo de Camões (Camõesplein). Voordat we de tour starten, moeten we echter de aandacht vestigen op een paar plekken rondom het plein, die u later misschien wilt bezoeken. Als u bijvoorbeeld door de Rua da Misericórdia loopt, komt u de Igreja en Museu de São Roque (São Roquekerk en -museum) tegen, met heuse schatten aan Heilige Kunst. In tegenovergestelde richting ligt aan het einde van de Rua do Alecrim de Cais do Sodré (Sodrékade). Hier vindt u andere opties zoals een wandeling langs de Ribeira das Naus, een erg aangename wandeling langs de oever naar het Terreiro do Paço (of Praça do Comércio) met terrasjes en vrijetijdsvoorzieningen; de Ribeiramarkt die is omgebouwd tot een drukbezocht restaurant- en ontspanningsgebied; en op korte afstand het Museu das Comunicações (Communicatiemuseum) (14). Ze zijn allemaal toegankelijk voor personen met een mobiliteitsbeperking. Op de Cais do Sodré ligt het treinstation, van waaruit treinen naar Cascais vertrekken, een trip met prachtig uitzicht over de Taag en de zee.


Photo: Miradouro de São Pedro de Alcântara © Turismo de Lisboa

Als we weer bij het startpunt van deze tour terugzijn, gaat de tour vanaf het Largo de Camões, gedomineerd door het standbeeld van deze grootse Portugese dichter, verder door de Rua Garrett. Hier zal uw oog ongetwijfeld op de twee tegenover elkaar staande kerken - de Loretokerk en de Sacramentkerk - vallen. De kerken worden via een trap betreden, wat bezichtiging moeilijk maakt. Verderop zult u vast en zeker willen stoppen om een foto te maken op het terras van Café A Brasileira, aan het tafeltje naast het standbeeld van Fernando Pessoa. Rechts ligt in de Rua de Serpa Pinto het Museu Nacional de Arte Contemporânea (Nationaal Museum voor Hedendaagse Kunst) (12), met een zeer volledige terugblik op de Portugese Artistieke Ontwikkeling.  Net zoals het museum zijn al deze routes toegankelijk, maar de steile helling van de straten kan het moeilijk maken om u gemakkelijk te verplaatsen. 

Wat verder naar beneden ligt de Igreja dos Mártires (Martelarenkerk) (11). Door de treden bij de ingang is de kerk niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers. Hetzelfde geldt voor een paar van de vele restaurants en winkels in de Rua Garrett en Rua do Carmo. Op Rossio (8) kunt u zich dankzij de vlakke oppervlakken, regelmatige bestrating en verlaagde trottoirs gemakkelijk voortbewegen, waardoor bezoekers optimaal de fonteinen, de voorgevel van het Teatro Nacional D. Maria II (D. Maria II Nationaal Theater) en de bestrating in Portugees plaveisel kunnen bewonderen. Het “hoge zee”-motief van de straatstenen creëert de optische illusie van golven. Vlakbij liggen de Igreja de São Domingos (Sint-Domingokerk) (9) en het Praça da Figueira (Vijgenboomplein), die allebei volledig toegankelijk zijn.   


Photo: Rossio © José Manuel

De tour gaat verder door de Rua Augusta (7), die volledig en alleen voor voetgangers toegankelijk is. Het enige obstakel zijn de terrasjes in het midden van de straat. Aan de zijkanten kunt u zich probleemloos voortbewegen. Op het eind van deze route ligt de Arco da Rua Augusta (Boog van de Rua Augusta) (6). U kunt de boog bezoeken, maar om het terras te bereiken en van het uitzicht te genieten, moet u een smalle trap op, die niet toegankelijk is voor mensen met een mobiliteitsbeperking. Als alternatief kunt u genieten van een wandeling over het effen Praça do Comércio (5) met uitzicht over de Taag. Dit plein wordt beschouwd als een van de mooiste pleinen van Europa. Geniet van de ruimte onder de bogen met zijn talrijke restaurants en terrasjes voor een ontspannen maaltijd. Mis het Lisboa Story Centre niet. Hier ontdekt u meer over de geschiedenis van de stad door middel van interactieve media in een volledig aangepast gebouw. Hier is ook het VVV-kantoor met voorzieningen die inclusiviteit waarborgen. 


Photo: Praça do Comércio © Turismo de Lisboa

Het laatste bezoek op deze tour is het Castelo de São Jorge (Sint-Joriskasteel) (1). Vanaf Baixa is er openbaar vervoer dat u naar de top kan brengen, maar alleen in kleine bussen of trams met hoge treden. Daardoor zijn ze niet toegankelijk voor personen met een mobiliteitsbeperking. De meest gebruikelijke tour volgt de tramlijn vanaf de Rua da Conceição. U moet door steile straatjes met diverse bezienswaardigheden, zoals de Igreja da Madalena (Magdalenakerk) (4). Door de treden bij de ingang en de obstakels binnen is de kerk moeilijk te bezoeken. Iets verder naar boven ligt de Kathedraal (3), van Romaanse oorsprong, ook met treden bij de ingang. Binnen is de ruimte breed en obstakelvrij. Nog verder naar boven liggen twee uitkijkpunten met een prachtig uitzicht over de stad, die allebei moeiteloos bereikt kunnen worden - het Miradouro de Santa Luzia (6) en het Miradouro das Portas do Sol. Om van hieruit weer naar het Kasteel terug te gaan moet u door de steile, kronkelende straatjes van Alfama, wat moeilijk is. Deze tour is niet gemakkelijk voor personen met een mobiliteitsbeperking. Als u deze tour wilt volgen, kunt u dat het beste in een aangepast voertuig doen.


Photo: Sé de Lisboa © Turismo de Portugal | RR

Toch is er een manier om het kasteel zelfstandig te bereiken via de liften vanaf gebouw nr. 170/178 in de Rua dos Fanqueiros, die volledig toegankelijk zijn voor personen met een mobiliteitsbeperking. De eerste lift gaat naar het Largo Adelino Amaro da Costa. Daar is de enige moeilijkheid om de grote open ruimte over te steken, omdat er geen richtingaanwijzingen zijn naar de ingang van de tweede lift vlak bij de Mercado do Chão de Loureiro. Wanneer u uit de lift stapt, komt u bij een ander uitkijkpunt. Het is de moeite waard hier even te stoppen om van het panoramisch uitzicht over de stad te genieten, voordat u de tour vervolgt. Het is nog ongeveer 500 meter naar de muren, een route met hellingen en oneffen bestrating, wat niet gemakkelijk kan zijn. 

Het Castelo de São Jorge (1) wordt via een oprit betreden; dit is een stuk eenvoudiger dan de ingang die de christenen onder leiding van Afonso Henriques, de eerste koning van Portugal, in de 12e eeuw aantroffen toen zij de moslims versloegen. Binnen kan door de wijde ruimte met weinig obstakels iedereen dit monument leren kennen. Het kasteel getuigt van de lange geschiedenis van Portugal en biedt de beste uitzichten over Lissabon.

Het Parque das Nações is een deel aan de Taag dat voor de Wereldexpo van 1998 volledig is gerenoveerd. Het is een vlak gebied met wijdse, open ruimtes, effen bestrating en veel voetgangerszones, waardoor u zich veilig en comfortabel kunt verplaatsen. Het is een van de moderne stadsdelen, die wereldwijd bekend staat als een voorbeeld van stadsrenovering, met verschillende gebouwen van vooraanstaande, hedendaagse architecten.  

Download de kaart en volg de tour 

De tour die we hier aanbevelen, start op het Estação do Oriente, ontworpen door de Spaanse architect Santiago Calatrava. Het is niet alleen een platform voor intermodaal vervoer en volledig toegankelijk, maar ook een prachtig werk waar u de complexe structuur met verticale lijnen die aan gothische bogen doen denken, kunt bewonderen.  

Photo: Parque das Nações © Arquivo Turismo de Portugal

Vanaf hier steekt onze tour de Avenida Dom João II over en gaat verder langs de Avenida do Índico naar de Alameda dos Oceanos, een ruim twee kilometer lange laan die het Parque das Nações van de ene kant naar de andere doorkruist. Hier en daar kunt u desgewenst op verschillende plaatsen uitrusten. Er zijn bomen, bankjes en waterfonteinen die over kleine vijvers “uitbarsten” en in de zomer voor afkoeling zorgen. De vlakke bestrating is soms verhoogd. Bezoekers moeten ook uitkijken voor paaltjes (verkeerszuiltjes), die parkeren verhinderen. De holtes rondom de bomen kunnen onverwachte obstakels vormen. 

Wanneer u bij deze Alameda arriveert, zult u ongetwijfeld diverse frappante gebouwen opmerken. Twee daarvan trekken meer mensen naar dit stadsdeel aan. Binnen zijn ze volledig toegankelijk. Meteen aan de overkant ligt de Altice Arena (5), ook bekend als het Atlantisch Paviljoen, een structuur die aan een buitenaards schip (UFO) doet denken. Dit is een van de belangrijkste plekken voor evenementen in Lissabon, waar concerten en shows van beroemde internationale artiesten plaatsvinden. Links ligt de Feira Internacional de Lisboa (Internationale Beurs van Lissabon) (7) met diverse beurzen en handelstentoonstellingen.  


Photo: Parque das Nações - Pavilhão de Portugal © Arquivo Turismo de Portugal

Rechts ligt het Pavilhão de Portugal (Paviljoen van Portugal), waarvan de enorme klep een opvallend architectonisch en bouwtechnisch werk is van twee belangrijke Portugese architecten - Siza Vieira en Souto de Moura. Iets verderop, midden op de Doca dos Olivais (Olivaisdok), ligt het Oceanarium (4), een van de grootste van Europa. De mariene habitats van diverse continenten worden hier zo goed weergegeven, dat het bijna lijkt of we op reis zijn. Dit gebouw is ontworpen met personen met speciale behoeften in gedachten en is daardoor volledig toegankelijk en aangepast. Er is audioapparatuur in verschillende talen beschikbaar en er zijn assistenten die u tijdens uw bezoek begeleiden. Ook is er een gedeelte voor een tactiele ervaring. Ook mag u de promenade over de Dok van Olivais niet missen vanwege het panoramische uitzicht over de rivier en het Parque das Nações. Bezoekers moeten wel voorzichtig zijn, omdat de houten planken oneffen zijn.


Parque das Nações - Oceanário © Turismo de Lisboa

Vlakbij ligt het Pavilhão do Conhecimento (Paviljoen van de Kennis) (3). Dit interactieve museum van Wetenschap en Technologie is van binnen ruim en obstakelvrij. Het is voor iedereen toegankelijk; er is informatie in braille en er zijn assistenten met wie u in gebarentaal kunt communiceren. Andere publieke ruimtes die als “Toegankelijk” zijn aangemerkt en een bezoek waard zijn, zijn de Marina Parque das Nações (de jachthaven van het Parque das Nações) (1) en het Camões Theater, de hoofdvestiging van het Nationale Balletgezelschap. Er is een volle kalender met shows het hele jaar door. 


Photo: Pavilhão do Conhecimento © Paula Teles

Verder verdienen een paar tuinen nog de aandacht, zoals de Jardins da Água (Watertuinen) (2), een tour met een paar obstakels; de Passeio das Tágides (6) en de Jardins Garcia d'Orta, met exotische flora uit vreemde landen op andere werelddelen, die tijdens de grootse, luisterrijke periode van de 15e en 16e eeuw door de Portugese ontdekkingsreizigers is ontdekt. 

Voor een panoramisch uitzicht over de stad en de Taag is er niets beter dan een ritje in de kabelbaan (teleférico), die met zijn vier cabines voor mensen met speciale behoeften volledig is aangepast. De twee volledig toegankelijke stations liggen ten zuiden van de Passeio de Neptuno, vlak bij het Oceanarium van Lissabon, en ten noorden van de Passeio das Tágides, naast hotel Myriad.

Bussen en trams 

Carris - het openbaarvervoerbedrijf van Lissabon - beschikt over bussen die zijn aangepast aan personen met een mobiliteitsbeperking. Ze zijn voorzien van oprijplaten, platformliften (in de nieuwste bussen), zijn ruim van binnen, hebben speciale plaatsen, akoestische en lichtgevende waarschuwingssignalen en braille op de stopknoppen.
Bushaltes beschikken over informatie over bustijden, tarieven en routekaarten. Ook zijn er informatieschermen met wachttijden voor de volgende bussen.
De nieuwste trams, die op lijn 15 tussen Praça da Figueira en Algés via Belém rijden, zijn aangepast voor personen met een mobiliteitsbeperking.
Ga voor nadere informatie naar www.carris.pt


Lissabon Metro 

De afgelopen jaren is de toegankelijkheid verbeterd, maar er zijn nog steeds enkele obstakels waardoor dit vervoermiddel nog niet door iedereen kan worden gebruikt.
Omdat niet alle metrostations toegankelijk zijn, raden wij bezoekers aan om op de metrokaart te kijken welke stations toegankelijk zijn. Zo kunt u uw reis plannen met de beste oplossingen voor uw behoeften in gedachten. 
De kaartautomaten op de stations zijn aangepast voor toeristen met speciale behoeften en hebben informatie in braille. Op de kades geven akoestische en lichtgevende waarschuwingssignalen informatie in het Portugees en Engels om gebruikers te helpen. Bij het in- en uitstappen moet u voorzichtig zijn, omdat er een spleet is tussen de kade en de wagon, wat gevaarlijk kan zijn. 
De wagons beschikken over speciale plaatsen voor personen met een mobiliteitsbeperking en akoestische en lichtgevende waarschuwingsignalen geven de volgende halte aan.
Ga voor nadere informatie naar www.metrolisboa.pt 

Treinen 

De meeste treinstations zijn toegankelijk en de treinwagons beschikken over speciale plaatsen voor personen met een mobiliteitsbeperking, oprijplaten, zijn ruim van binnen en hebben akoestische en lichtgevende waarschuwingssignalen tijdens de reis, die de verschillende haltes aangeven.

Toegankelijke stations in Lissabon voor de aanbevolen tours zijn: 
- Station Belém: geen obstakels voor personen met speciale behoeften. Het grootste obstakel is echter de oversteekplaats tussen de Avenida de Brasília en de Avenida da Índia, die via een trap bereikbaar is. 
- Station Rossio: de toegankelijke ingang ligt aan de zijkant van het gebouw. De brede binnenruimte is volledig aangepast voor personen met speciale behoeften. 
- Station Oriente: vanaf hier heeft u toegang tot het Parque das Nações. Het is volledig aangepast voor personen met speciale behoeften. Dit is een intermodaal vervoersplatform met treinen, metro en bussen. 

Het Portugese treinvervoer, CP-Comboios de Portugal, biedt een gecentraliseerde Geïntegreerde Mobiliteitsservice (SIM - Serviço Integrado de Mobilidade), die 24 uur per dag en 365 dagen per jaar telefonisch bereikbaar is op (+351) 707 210 746 (707 210 SIM) voor informatie en service. Via deze service krijgen passagiers met speciale behoeften informatie over o.a. de toegankelijkheid van treinen en op stations, assistentie bij het instappen, tijdens de reis en bij het uitstappen. 

Ga voor nadere informatie naar www.cp.pt 

Taxi's

In Lissabon hebben sommige taxibedrijven volledig aangepaste voertuigen voor personen met een mobiliteitsbeperking. Hieronder vindt u de volgende contactgegevens:
- Auto Táxis Serra D'Arga, Lda – Lisboa - www.taxisarga.pt 
- AventuraTrans – Lisboa – 917 219 594 
- Jorge Alves – Lisboa – 966 225 212 
- Táxis Belchior Lda. e Vital Táxis – Lisboa – 962 702 272 
- Vital Táxis – 966 227 786
- Táxis Manuel João Almeida – Lisboa 964 092 989